| Spitzer Uzay Teleskobu gösterdi ki Samanyolu şimdiye kadar düşünülenin aksine 4 değil 2 ana kola sahip. Wisconsin Üniversitesi’nden Robert Benjamin, Amerikan Astronomi Topluluğu’nun 212. buluşmasında “Spitzer bize Samanyolu’nun yapısı hakkında tekrar düşünme olanağını sağladı” diye konuştu. “Eski kaşifler Dünya’nın haritasını nasıl çıkardılarsa bizde öyle yapacağız” 1950 yılından beri, gökbilimciler Samanyolu’nun haritasını çıkarıyorlar. İlk modeller gökadamızdaki gazın radyo gözlemlerine dayanıyordu ve Cetvel(Norma), Kalkan-Erboğa(Scutum-Centaurus), Yay(Sagittarius) ve Kahraman(Perseus) adında 4 ana koldan oluşuyordu. Güneş Sistemimiz ise Yay ve Kahraman kolları arasındaki Avcı(Orion) adlı küçük kolda yer alıyor. “Yıllardır Samanyolu’nun yalnızca bir kısmı incelenerek ya da tek bir yöntem kullanarak haritalar çıkarıldı fakat modeller birbiriyle karşılaştırılınca her zaman birbirini tutmuyor.” diye ekliyor Benjamin. Benjamin ve meslektaşları 2005 yılında gökadanın çubuğu hakkında bilgi edinmek Spitzer’ın kızılötesi dedektörlerini kullanmışlar ve sonuç: Çubuğun gökada merkezinden, tahmin edilenden daha uzağa genişlemiş olduğu. Şimdi bilimadamları Spitzer’ın çektiği, gökyüzünün bir taraftan öbür tarafa 130o genişliğinde ve gökadanın merkez düzleminin 1o aşağısı ve 1o yukarısı aralığında kızılötesi resimlere sahip. Bu kapsamlı mozaik, 800.000 enstantane fotoğrafı ve 110 milyon yıldızı kapsıyor. Benjamin yıldızları sayısını hesaplayan bir yazılım geliştirmiş. Kendisi ve takım arkadaşları Kalkan-Erboğa Kolu’nu incelerken spiral koldan beklenenden çok fazla yıldız saptamışlar. Fakat Yay ve Cetvel kollarını incelediklerinde aynı şeyle karşılaşmamışlar.4. kol Kahraman ise gökadanın diğer tarafında kaldığı için Spitzerın çektiği fotoğraflarda görülmüyor. Bu verilere göre gökadamız bir çok gökadada görüldüğü gibi iki ana kola sahip olan çubuklu gökadalara benziyor. Bu büyük kollar Kalkan-Erboğa ve Kahraman, çok yoğun bir şekilde genç,parlak yıldızları ve yaşlı yıldızları(kırmızı dev) içeriyor. İki küçük kol olan Yay ve Cetvel ise gaz ve genç yıldızların oluşturduğu gaz yıldız karışımını içeriyor. Benjamin, “şimdi gökadanın kollarını çubuğa uydurabiliriz. Tıpkı yap-boz parçası gibi.” diyor. “Ve şimdi ilk kez yapıyı,kolların pozisyonunun ve genişliğinin haritasını çıkarabiliriz”. Daha önceki sonuçlar da Samanyolu’nun iki ana kollu olduğunnu ima ediyordu fakat bu sonuçlar açık değildi ve kolların genişliği ve pozisyonu bilinmiyordu. Spitzer hakkında ayrıntılı bilgi için: https://www.spitzer.caltech.edu/ ve https://science.nasa.gov/mission/spitzer/ adreslerini ziyaret edin. |
