Tam ay tutulması, dolunay aşamasındaki ayın tamamen ya da kısmen kararması anlamına geliyor. Türkiye’den de izlenen bu olayı 20 Şubat’ı 21 Şubat’a bağlayan gece, Türkiye saati ile 02.36’da başladı. 05.01’de gerçekleşen olan tam tutulma yaklaşık 50 dakika sürdü. Tutulma başlangıcında güney-güneybatı yönünde ufuktan yaklaşık 40 derece yükseklikte görülen Ay, tam tutulma başlangıcında batı yönünde ufuktan yaklaşık 15 derece yükseklikteydi. Tam tutulmadan saat 07.09’da çıkan Ay, 06.38’de battı, bu nedenle tutulmanın sonu Türkiye’den izlenemedi. 21 Şubat’ta gerçekleşen tam Ay tutulması Kuzey ve Güney Amerika, Afrika ve Avrupa kıtalarından da izlenebildi. AY TUTULMASI NEDİR?
Ay, Dünya’nın çevresinde; Dünya da Ay ile birlikte Güneş çevresinde yörünge hareketleri yaparken Güneş’e dönük olan yüzleri aydınlık, öbür yüzleri de karanlık olarak görülüyor. Karanlık tarafta uzayda birer gölge konisi oluşuyor. Ay, Dünya’nın gölge konisine girdiğinde Ay tutulması, Ay’ın gölge konisi yer üzerine düştüğünde ise Güneş tutulması meydana geliyor. Ay tutulması sadece Ay Dolunay evresindeyken Dünya’nın gölgesinin bir kısmından geçerse gerçekleşiyor. Tam Ay tutulması esnasında Ay’ın tümü Dünya’nın tam gölge bölgesinden geçiyor ve bu olay Ay’ın görünen renginin değişime uğramasıyla hemen göze çarpıyor. Ay tutulması dünyanın yuvarlak olduğunun gözlemsel bir tespiti olması bakımından da ilgiyle izleniyor. Çünkü Ay’ı örten dünyanın gölgesi olduğundan gölgenin biçiminden hareketle yerin şekli belirlenebiliyor. Ay tutulmasında Ay’ın dünyaya dönük yüzü kızıl bir renge bürünüyor. Bu kızarmış ışımın incelenmesiyle yer atmosferi hakkında, atmosferin kimyasal pozisyonu ve atmosferdeki toz miktarı gibi ayrıntılı bilgi edinilebiliyor. Düzenleme: ODTÜ AAT |
