gokyuzu.org

Perseid Göktaşı Yağmurunu izledik

11-12 Ağustos 2007 gecesi ODTÜ AAT topluluk üyeleri olarak Ankara Beynam ormanlarındaydık. Sabaha kadar süren gözlemden sonra göktaşı yağmuru bizi çok tatmin etmese de mutlu bir şekilde evlerimize döndük. 

Topluluk üyelerimizden Tunç Tezel’in çektiği fotoğrafları birleştirerek oluşturduğu bu fotoğraf ise hem Astronomy Picture of the Day http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap070815.html hem de Space weather http://www.spaceweather.com/meteors/gallery_12aug07_page5.htm internet sitelerinde yayınlandı. Bu fotoğrafta ilginç olan konu ise aslında bu kayan yıldızların hiçbirinin  Perseid göktaşı yağmuruna ait olmaması idi. Aslında bu izler radyan noktası Büyük Ayı takımyıldızı olan Alfa Büyük Ayı yağmuruna ait. Fakat bu konuda başka fikirler de mevcut. Bu izlerin atmosfere girerek yanan bir uydunun parçalarına ait olabileceğinden de bahsediliyor.

Tunç TEZEL’den

11-12 Ağustos gecesi ODTÜ Amatör Astronomi Topluluğu’ndan 10 arkadaşla Ankara’da, Beynam Ormanı’nda Perse (Kahraman) göktaşı yağmurunu gözlemek için toplanmıştık. Burası kuzey yönünde Ankara’nın az miktarda görülen ışık kirliliği dışında çok kaliteli bir gözlem yeridir.

12 Ağustos sabahı 01:20-04:40 arası, Canon EOS 300D makine ve 10-22 mm mercekle arka arkaya 100 tane 1 dakika 45 saniyelik görüntü aldım. Bunlarda 12 Perseid (Kahraman göktaşı yağmuru) ve 8 tane daha Perseid olmayan göktaşı görüntüsü vardı. Hemen göze çarpansa, Orion (Avcı)’un içinden, birbirine benzeyen 5 göktaşının geçmiş olması. Diğer görüntüleri de inceleyince, Perseid olmayan tüm 8 göktaşının da kaynağı aynı görünüyor: Alfa Büyük Ayı.

Fotoğrafta görülen 5 göktaşını sırasıyla 04:23-04:25, 04:31-04:33, 04:41-04:43, 04:51-04:53 ve 04:59-05:01 saatleri arasında çektiğim pozlar yakalamış. Bu 5 göktaşını da bir araya Adobe Photoshop kullanarak ve arka plandaki yıldızlara göre konumunu koruyarak son pozun üzerinde birleştirdim.

O sabah 04:43’te geçen bir Iridium uydusu gördük. Ancak bu uydu görüntünün dışında, Irmak takımyıldızı yönünde kalıyordu. Bunun dışında görüntüdeki göktaşlarının uydu geçişleriyle karışmış olma olasılığı düşük.

Perseid Göktaşı Yağmuru

Bu seneki Perseid Göktaşı yağmuru 12 Ağustos Pazar akşamı maksimum seviyeye ulaşacak. Yaklaşık olarak her dakika iki göktaşı atmosfere girecek ve sürtünmeden dolayı yanarak gökyüzünde beyaz bir iz bırakacak.

Ay o saatlerde batmak üzere olduğundan göktaşı yağmuru sırasında gökyüzü tamamen karanlık olacak.

Uzmanlar, bu seneki Perseid göktaşı yağmurunun güzel ve yoğun geçeceği yönündeki tahminler yürütüyorlar. 

PERSEID GÖKTAŞI YAĞMURU

Temmuz ve Ağustos aylarında gözlemlenebilen ve en büyük yoğunluğa 11-12 Ağustos’ta ulaşan Perseidler, meteor yağmurları içerisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Perseid meteor yağmurunu meydana getiren toz parçacıklarının kaynağı, Güneş etrafında bir turunu 130 yılda tamamlayan Swift-Tuttle kuyrukluyıldızının bıraktığı kalıntılardır. Dünya atmosferine ortalama 50 km/sn lik bir hızla giren bu parçacıklar yerden 100 km kadar yukarıda yanarak muhteşem bir ışık şöleni meydana getirirler.
Meteor yağmurlarını gece boyunca gözlemlerseniz, meteorların tamamının gökyüzünde aynı noktadan çıktığını farkedersiniz. Bu noktaya meteor yağmurunun “radyan noktası” denir. Örneğin Perseidler’in radyan noktası Perseus (Kahraman) takımyıldızı içerisinde kalmaktadır. Anlaşılacağı gibi; meteor yağmurları isimlerini radyan noktalarının yeraldığı takımyıldızdan almaktadırlar.
Perseid meteor yağmurunun maksimum yoğunluğa ulaşacağı 11-12 Ağustos gecelerinde saatte ortalama olarak 100 meteor gözlenebileceği tahmin edilmektedir. Ancak unutmamalıyız ki bu sayı, ancak en iyi gözlem şartlarında ulaşılabilecek olan sayıdır. Gözlem yapacağınız bölgede ışık kirliliği veya sis mevcut ise gözlemleyebildiğiniz meteor sayısı da bu kirliliğin yoğunluğuna göre azalacaktır.

Gözlemlerken:

Bir göktaşı yağmurunu gözlemlerken akan yıldızların (meteor) bazı özelliklerine dikkat ederek atmosfere giren parçacıklar hakkında fikir edinebiliriz. Örneğin bir meteor, atmosfere girdiğinde yanmasıyla oluşan ışığın rengi bize o meteoridin yapısında içerdiği maddeler konusunda bilgi verebilir. Bu renkler şöyledir: Turuncu-Sarı: Sodyum / Sarı: Demir / Mavi-Yeşil: Magnezyum / Mor: Kalsiyum / Kırmızı: Silikon. Ayrıca bu yanmanın parlaklığı ve süresi bize meteoridin büyüklüğü hakkında bir fikir verebilir.

Zümrüdüanka Havalanıyor!

(NASA/JPL/UA/Lockheed Martin) 

4 Ağustos 2007 Cumartesi günü NASA’nın Florida daki Cape Carneval üssünden havalanacak olan Phoenix (Zümrüdüanka) uzay aracı yaklaşık 10 aylık yolculuğundan sonra Mars gezegenine ulaşacak.

NASA, Mars gezeginini araştırmaya devam ediyor. Mars araştırma robotlarından sonra (Spirit ve Oppurtunity) şimdi de Phoenix adındaki uzay aracını Mars’ta su araştırmaları yapmak için gönderiyor. Phoenix içinde bulunan hassas ölçüm cihazlarını kullanarak Mars’tan aldığı toprak numunelerini inceleyecek.

Mars Fırtınası

27 Haziran’da Kızıl Gezegen Mars’ta gerçekleşen büyük fırtına, Güneş ışığını bloke ederek Mars’ta görev yapan roverları ve mars araştırmalarını zora soktu. Fırtınanın tam olarak büyüklüğü bilinmese de, binlerce mil genişliğinde olduğu tahmin ediliyor. Uzmanlar bu fırtınanın Mars gezginleri Spirit ve Opportunity için herhangi bir tehlike oluşturmayacağını söylese de, fırtınanın sebep olduğu tozun araçların güneş panellerini kaplamasından endişe ediyorlar. Cornell Üniversitesi’nden Steven Squyres (Mars Keşif Ekibinin Sorumlusu) fırtınayı 6 gündür izlediklerini ve tam büyüklüğünden emin olmasalar da bunun Mars’ta gördükleri en büyük fırtınalardan biri olduğunu söylüyor.

Orijinal yazı: https://www.space.com/ 4005-huge-dust-storm-breaks-mars.html

Mars Yüzeyindeki Delikler

Mars yüzeyinde içindeki hiçbirşeyin görünmediği bir delik keşfedildi. Büyük ihtimalle bu deliğin, içinde Mars yaşamını barındırabilecek kapasitedeki bir yeraltı mağarasının girişi olduğu tahmin ediliyor.

 NASA’nın her gün farklı bir fotoğraf yayınladığı sitesi APOD’daki 28 Mayıs’a ait fotoğraf Mars yüzeyindeki bir deliğe aitti. Marstaki Arsia Yanardağı’nın eteğinde bulunan deliğin fotoğrafı, 2005 yılında fırlatılan Mars Reconnaissance Orbiter daki HiRISE kamerası tarafından yaklaşık üç hafta önce çekilmişti. İlk olarak Mars Odyssey uzay aracı tarafından daha düşük çözünürlükte tespit edilmişti. Bir futbol sahasının yarısı büyüklüğündeki delik o kadar derin ki Güneşten asla ışık almıyor. Bu ve buna benzer yeraltı mağaraları ileride robotlar, uzay araçları ve hatta insanlı araçların ilk hedefi olabilir.

http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap070528.html

Stonehenge

Stonehenge İngilterede bulunan ve günümüze kadar ulaşmış en eski yapıtlardan biri olmanın yanında zamanın insanlarının gökyüzüne verdikleri önemi de gösteren bir yapıttır.

M.Ö. 3100 yıllarında yapımına başlandığı tahmin edilen eser önce küçük taşların yerleştirilmesi ile ilk görünümüne kavumuş, M.Ö. 2200 yıllarında ise resimde görünen tonlarca ağırlıktaki taşlar yerleştirilmiştir.

Geçmişte Mars’ta Su Var mıydı?

“Courtesy NASA/JPL-Caltech.”

NASA’nın 10 Haziran ve 7 Temmuzda Mars gezegeninde su bulmak üzere göndermiş olduğu ikiz robotlar Spirit ve Opportunity 4 ve 21 Ocak tarihlerinde Mars yüzeyine inmişlerdi. O zamandan bu yana gezegenin yüzeyinde araştırma yapan robotlardan Spirit önemli bir bulgu elde etti.

29 Mart 2007 tarihinde 6 tekerleğinden birinin bozulmasının ardından Spirit, bozulan tekerleğinin geçtiği yerdeki toprağı kazımasına rağmen, yoluna ve araştırmalarına devam ediyordu. Zaman zaman bu kazınan toprakta yaptığı incelemelerden elde ettiği sonuç, toprağın kükürt bakımından zengin olduğuydu. Spirit, son olarak ise silika bakımından zengin bir parça toprak buldu. O yoğunlukta silika bulunabilmesi için ilk koşul ise söz konusu yerde su bulunması. 

http://marsrovers.jpl.nasa.gov/gallery/press/spirit/20070521a.html

21 Nisan Özel Etkinlik

Ankara Özel Tevfik Fikret İlköğrteim Okulu ve kardeş okulu olan Muş Malazgirt Yatılı İlköğretim Okulunun 21 Nisandaki durakları ODTÜ kampüsüydü. Malazgirt YİBO’nun yol masraflarını karşılayan Ekşi Sözlük ekibinin de katıldığı gezide genç arkadaşlarımıza Amatör Astronomi Topluluğu (AAT) ve Fizik Topluluğu (OFT) olarak bir etkinlik düzenledik. Etkinlik kapsamında önce ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi gezildi, daha sonra güneş gözlemi yapıldı ve son olarak ilginç fizik deneylerinden oluşan bir gösteri düzenlendi.

Seminer “GÖZLEM ARAÇLARI”

Bu haftaki seminerin konusu “Gözlem Araçları”. Seminerde optik ve radyo teleskopların işleyişi ve kullanımı konusunda bilgi sahibi olacağız.
 
Yer:   Cavid Erginsoy Seminer Salonu (Fizik Bölümü 3. Kat)
Saat  18:00