Merkür gezegeninin gizemlerini ortaya çıkarmak için yaklaşık 3,5 yıl önce yola çıkan ve şimdiye kadar 3,5 milyar kilometre yol kat eden Messenger Uzay aracı Merkür’ün yanından hesaplanan ilk geçişini 14 Ocak 2008 tarihinde başarıyla gerçekleştirdi. Bu geçiş sırasında bir çok fotoğraf çeken Messenger uzay aracı, Dünya’ya gönderdiği 1213 fotoğrafla bilim insanlarının Merkür’ün Ay’dan ayrılan bir çok özelliğini keşfetmesine yardımcı oldu. Yandaki fotoğrafta Merkür’ün daha önce hiç görülmemiş ve fotoğraflanmamış bir bölgesinin fotoğrafı yer almakta.
24 Aralık gecesi gökyüzünde bir çeşit tutulma yaşandı. Bu tutulma sırasında Ay Mars gezgeninin önünden geçti.
Mars tutulması olarakta adlandırabileceğimiz bu gök olayı çok sık rastlanmayan ve nadiren gerçekleşen gezegen tutulmalarından biridir.
Topluluk üyelerimiz tarafından görüntülenen bu gök olayı 24 Aralık Pazartesi sabaha karşı 06.02 de Mars gezegeninin Ay’ın arkasına girmesiyle başladı. Güneş doğmadan hemen önce ise Mars Ay’ın arkasından çıkarak tekrar görünmeye başladı. Böylece tutulma sona ermiş oldu.
Ay ve Mars (Fotoğraf: Hasan ilker Yelbay) Mars gezegeni fotoğrafta sol tarafta Kopernik krateri ile aynı hizada görünüyor.
WASHINGTON- Nasa tarafından desteklenen bir grup astronom, 2007’nin başlarında Mars’ın yörüngesiyle kesişerek bu gezegenin yakınından geçecek olan 50 metre büyüklüğünde bir asteroid keşfetti. Astronomlar ve NASA’nın Yakın-Dünya Nesneleri Merkezi (Jet Motoru Laboratuvarı, Pasadena, Kaliforniya) tarafından yapılan açıklamaya göre asteroid 30 Ocak 2008 günü Mars’ın 30.000 mil yakınından geçecek. Çeviri: ODTÜ AAT Kaynak: NASA
2007 WD5
2007 WD5 asteroitinin geçmesi ihtimal olan rota.Asteroid, 30 Ocak 2008 tarihinde işaretlenmiş noktaların birisinden geçecek
Şu ana kadar 2007 WD5 isimli asteroidin Dünya ile Mars arasındaki mesafenin yarısında bulunduğunu ve saatte 27.900 mil hızla yol aldığını belirten Yakın-Dünya Nesneleri Merkezi müdürü Don Yeomans, “Önümüzdeki beş hafta boyunca , gözlemlerimizden daha detaylı bilgiler elde etmeyi bekliyoruz, böylelikle asteroitin yörüngesiyle ilgili saptamalarımızı daha da hassaslaştırabiliriz” dedi. NASA daha önceden beri, Dünyanın yakınından geçen asteroidlerin tesbitini ve yörüngelerinin tayinini yapıyor. “Yakın-Dünya Nesneleri Tesbiti” programı (orijinal adıyla “Spaceguard”), bu tesbit edilen asteroidlerin yörüngelerini çizerek, eldeki veriler ışığında gezegenimiz üzerinde bir tehlike unsuru oluşturabilecek olanlarını belirliyor. 2007 WD5 asteroidi 20 Kasım 2007’de, NASA’nın desteklediği ve orijinal ismi “Catalina Sky Survey” olan gökyüzü inceleme programıyla keşfedildi. Keşfedildiği tarihten itibaren, Dünyanın yakınından geçen bir asteroid olduğu için, gözlem listesine alındı. NASA’nın Spacewatch (Arizona) ve Magdalena Ridge Gözlemevi’nin (New Mexico) topladığı bilgiler ışığında bilim adamları asteroitin Dünya’ya çarpma olasılığının bulunmadığını, fakat Mars’a çarpma ihtimalinin bulunduğunu belirttiler. Bu durum, 2007 WD5 asteroitini, Dünya’nın yakınından geçen ve Mars’a çarpma ihtimali olan ilginç bir gökcismi kılıyor. 2007 WD5 asteroitinin şu anki konumu.Asteroit Dünya’nın yörüngesine yakın bir geçiş yaparak Mars’a doğru yol almaya başladı. Asteroitin yörüngesindeki kesin olamayan ölçümler neticesinde, Mars’a çarpma ihtimalinin 1e 75 olduğu vurgulanıyor. Eğer budüşük ihtimalli olay gerçekleşecek olursa, çarpışmanın etkisi NASA tarafından Mars’a yollanan “Opportunity” kaşifinin de şu sıralar gezmekte olduğu kuzey bölgelerde hissedilecek. Mars’ın buna benzer çarpışmaları, yaklaşık bin yıllık zaman dilimleri arasında yaşadığını belirten Steve Chesley (Jet Motoru Laboratuvarı), asteroitin Mars’a düşmesi durumunda çarpışma hızının 30.000 mile yakın olacağını ve çarpışma etkisinin yaratacağı kraterin genişliğinin yarım milden daha fazla olacağını sözlerine ekledi. Şu günlerde Opportunity, Mars yüzeinde buna benzer bir çarpışmanın sonucunda ortaya çıktığı düşünülen bir krateri inceliyor. Böyle bir çarpışma muzzam büyüklükte bir enerji açığa çıkarır. Buna çok benzeyen bir çarpışma 1908 yılında Dünya üzerinde, Tunguska’da (Sibirya) gerçekleşmişti. Fakat bu olayda bir krater oluşmamıştı. Asteroid, Dünya’nın kalın atmosferinde yanarak büyük kütle kaybına uğramış, ve bu etkinin soncunda atmosferde meydana gelen patlamalar eşliğinde açığa çıkan enerji, insanların yaşamadığı büyük bir ormanlık alanı yerle bir etmişti. 1908’de Sibirya’nın Tunguska bölgesinde yaşanan patlamalar,olayın asteroid kaynaklı bir etkiden dolayı gerçekleştiğinin belirtisiydi. NASA ve ortakları, 2007 WD5 asterotinin yörüngesini izlemeye devam edeceklerini, yeni bilgiler elde edilmesi durumunda Ocak ayında yeni bir duyuru yapacaklarını belirttiler. Çeviri: ODTÜ AAT Kayak: NASA
Haftalık seminerlerimizde bu hafta Güneş Sistemi seminerimi var. Seminer ODTÜ Fizik Bölümü 3. Kat Cavid ErginsoySeminer Salonun’da 20 Kasım Perşembe günü saat 18:00 da olacaktır. Seminer katılmak isteyen herkese açıktır.
2014 yılında 67P/Churyumo-Gerasimenko kuyrukluyıldızına inmesi planlanan Rosetta uzay aracı hızını arttırmak için 13 Kasım da Dünya’yı ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında Rosetta yaklaşık 80.000 km. yukarıdan Dünya’nın karanlık yüzünü görüntüledi. Fotoğrafta orta kısımda Afrika kıtası, sağ altta ise Avustralya kıtası hemen üstlerinde ise Asya kıtası ve Avrupa kıtası görülüyor. Rosetta Uzay aracı ve görevi ile ilgili detaylar için lütfen haberin devamını okuyunuz. Kaynak: ESA Haber Merkezi
Rosetta’nın 80.000 km. yukarıdan çektiği fotoğraf (Fotoğraf: ESA)
Rosetta uzay aracı 2 Mart 2004 te yaklaşık 7,1 milyar kilometre ve 10 yıl sürecek olan yolculuğuna başladı. Rosetta uzay aracı ESA (Avrupa Uzay Ajansı) tarafından geliştirildi ve yaklaşık olarak 2 Milyar YTL’ye mal oldu. 3 tonluk bir ağırlığa sahip olan uzay aracı Arianne-5 roketiyle fırlatılmıştı. Fotoğraf: ESA Rosetta 2014 yılında kontrollü bir şekilde ”67P/Churyumov-Gerasimenko” adlı kuyruklu yıldıza yaklaşarak üzerine konmaya çalışacak. Rosetta 13 Kasımda Dünya’nın üzerinden hız alarak kuyrukluyıldızın peşindeki yolculuğuna hazır hale geldi. Yolculuğu sırasında Ay’ında yanından geçecek olan Rosetta Dünya ve Ay ikilisinin çok güzel fotoğraflarını çekecek ve Dünya’ya gönderecek. Rosetta 2009 yılının Kasım ayında tekrar Dünya’yı ziyaret ederek hızını arttıracak. Bundan sonra uzay aracının, kuyrukluyıldızın yörüngesine girerek, Philae modülünü bırakması bekleniyor. Oluşumlarından bu yana çok az kimyasal değişikliğe uğrayan kuyruklu yıldızların keşfi, güneş sistemi ve evrenin gerçeklerinin anlaşılması açısından önemli bulunuyor.
Biz Amatör Astronomi Topluluğu gençleri olarak senin bize çizdiğin yolda yılmadan, yorulmadan yürüyoruz ve yürüyeceğiz. Atam sen rahat uyu, Biz senin izindeyiz…
NASA’nın Mars’a 3 aylığına gönderdiği, ancak 46 ay ya da 4 yıla yakın süredir görev başında bulunan robotlardan Spirit, kışı geçirmek için kuzeye doğru yönelerek bir tepeye tırmanmaya başlayacak. Kızıl Gezegen’in zorlu koşullarında kum fırtınalarını atlatan ve bataryaları tamamen boşalmadan hayatta kalmayı başaran robotlardan Spirit’in kışı geçirmeyi planladığı tepenin, elektrik üreten güneş panelleri Temmuz ve Ağustos’taki küresel toz fırtınalarında tozla kaplanan aracın azami güneş ışığı almasına yardımcı olması düşünülüyor. Kaynak:AA
Spirit 4 yıla yakındır Mars’ta
Volkanik püskürme sonucu oluştuğu sanılan 90 metre genişliğindeki Home Plate’de (Yurt Düzlüğü) 4 aydır araştırmalar yapan Spirit’in kışı sağ salim atlatması için 60 metre ötedeki 25 derece eğimli tepeye çıkması önemli görülüyor. Mars rover projesi müdürü John Callas, aracın, şimdiye dek tırmandığı en fazla 20 derece eğimli tepelerden sonra, kışı geçireceği bu 5 derece daha eğimli tepede, bir Mars gününde 10 vat fazladan elektrik üretme şansına sahip olacağını, bunun da soğuk ve karanlık kışta yaşam ile ölüm arasındaki farkı belirleyeceğini belirtti. Cornell Üniversitesi’nden Steve Squeyres de, fazladan elektrik enerjisinin özellikle önemli olduğunu, çünkü Spirit’in güneş panellerinin hala Temmuz ve Ağustos’taki fırtınalardan kalma tozla kaplı olduğunu belirterek, “Şu anda gerçekten de kirli bir robotumuz var” diye konuştu.
17P/Holmes kuyrukluyıldızı görünür parlaklığını biraz yitirse de hala çıplak gözle seçilebilir durumda. Güneş rüzgarlarının oluşturduğu iyon kuyruğu astronomlar tarafından çekilen fotoğraflarda artık açıkça belli oluyor. Kuyrukluyıldız, Perseus (Kahraman) takımyıldızının en parlak yıldızı Alcheb’e daha yakın bir görünüme geldi. 17P/Holmes bir süre daha gözlemciler için güzel görüntüler vermeye devam edecek.
Griffith Gözlemevi / Anthony Cook
Clay Sherrod
S&T: Sean Walker
17P/Holmes Kuyrukluyıldızı’nın önümüzdeki aylarda izleyeceği yol
