gokyuzu.org

Karanlık Enerjinin Maskesini Düşürmek

 Gökbilimciler evrenin ivmeyle genişlemesini sağlayan karanlık enerjiyi bulma yolunda muhteşem bir adım daha attı. Havai Üniversitesi’nden bir grup bilim adamı karanlık enerjinin evrenin en büyük yapılarını doğrudan nasıl etkilediklerini gözlemledi. Eğer onaylanırsa bu keşif, kendilerini 10 yılı aşkın zamandır çileden çıkartan bir fenomene daha yakın hale getirecek.         SCIENCEActive Image 
 Gökbilimciler karanlık enerjinin kanıtını süperkümelerde olduğu kadar (kırmızı çemberler) süpeboşluklarda  (mavi çemberler) da buldu. Telif hakkı: B. Granett/M. Neyrinck/I. Szapudi
    Gökbilimciler evrenin ivmeyle genişlemesini sağlayan karanlık enerjiyi bulma yolunda muhteşem bir adım daha attı. Havai Üniversitesi’nden bir grup bilim adamı karanlık enerjinin evrenin en büyük yapılarını doğrudan nasıl etkilediklerini gözlemledi. Eğer onaylanırsa bu keşif, kendilerini 10 yılı aşkın zamandır çileden çıkartan bir fenomene daha yakın hale getirecek. 1990’ların ortasında araştırmacılardan oluşan uluslararası bir grup yavaşlayarak genişleyen evreni ölçmek için girişimde bulundular. Araştırmacılar uzak gökadalardaki üzerinde çokça çalışılan süpernova türlerinin parlaklıklarını dikkatlice ölçmeye karar verdiler. Çünkü bu süpernovalardan her birinin parlaklığı hemen hemen eşit olmalıydı. Araştırmacılar ev sahibi gökadaların uzaklıklarını ve hızını hesaplayabiliyorlardı. Fakat 1998 itibariyle grup beklenmedik bir sonuçla karşılaştı: Evrenin genişleme hızı azalmıyordu, aksine evren hızlanarak genişleniyordu. Daha sonra bu bilinmeyen etkiye karanlık enerji adı verildi. O zamandan beri araştırmacılar evrenin %76 olarak görünen kütle-enerji dengesini oluşturan bu garip kuvveti saptamak için çabalıyorlar. Yeni çalışmayı yönetmek için gökbilimci Istvan Szapudi, önceden tamamlanmış evrenin iki geniş ölçekli gözlemlerini birleştirdi: büyük patlamanın en son ölen üyelerini temsil eden Kozmik Mikrodalga Arkaplanı (CMB) ve milyonlarca gökadanın resimlerini oluşturan Sloan Dijital Gökyüzü  Gözlemi. Şu anki kuram karanlık enerjinin, yarım milyar ışık yılı genişliğindeki süperkümelerden geçerken yavaşça CMB ışınımını ısıttığını öngörüyor. Karşıt olarak karanlık enerji evrenin süperboşluklar olarak bilinen evrenin büyük boşuklarından geçen mikrodalga ışınımını soğutuyor. Çalışma “türünün bu zamana kadar yapılanlarının en iyisi” diyor Baltimore, Maryland’deki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsündeki Adam Rieses. Riess’ın takımı, Havai’li takım tarafından kullanılan metodla karanlık enerji üzerine ilk kağıtlarını yayınlamıştı fakat ne kuvvetin kendisi hala tespit edilebildi  ne de kuramların hangisinin karanlık enerjiyi daha iyi tanımladığı konusunda yardım edebildi- eğer boş uzayın doğurduğu vakum enerjisi yada zamanla değişen bir nevi “cevher” enerji olduğu konusunda. “Hala elimizde kozmik bir gizem var” diyor Riess.

Yorum yapın