gokyuzu.org

Mars Araçlarının Yeni Görevi

Ocak 2004’te NASA, Spirit ve Opportunity adında ikiz robotları Mars’a göndermişti. İkizler, 3 aylık görevleri sırasında su ve olası yaşamı araştırdı. Ama bu dinamik ikili, aradan 5 yıl geçmesine rağmen araştırma işini başarıyla ilerleterek Mars’ı keşfetmeye başladı. Active Image   Opportunity Uzay Aracı Telif Hakkı: NASA/APOD Mars Araştırmaları Araç Görevi (Mars Exploration Rover Mission) baş araştırmacısı Steve Squyres şöyle diyor: “Spirit ve Opportunity, bize yeni bir alanın gelişmesinde yardımcı oldular: Robotik Alan Bilimi (Robotic Field Science). Onlar bize mühendis ve bilimadamlarından oluşan bir takımın uzak bir gezegendeki robot araçların yürütülmesi için nasıl organize olmaları gerektiğini öğrettiler.
5 yılda araçlardan alınan bilgiler, geçmişte Mars’ın su anki kadar kuru ve soğuk olmadığını gösteriyor. Yani bir zamanlar, Mars’ta bir yaşam formu oluşmuş olabilir. Mars Keşfetme Görevi (Mars Exploration Mission) takım üyeleri, milyarlarca kilometre uzaklıktaki araçların manevraları sırasında oluşabilecek tehlikeleri öğrenmiş bulunuyorlar. “Şu ana kadar kum tepelerini ve taşları nasıl aşacağımızı ve en önemlisi onlardan nasıl kaçınmamız gerektiğini öğrendik. 5 yılımızı yeni ve daha gelişmiş haritalar çizerek ve görevler için yazılım yazarak harcadık. Bütün bunlar, gelecekte uzaya gönderilecek araçlara yardımcı olacak.” diyor Squyres. İkizlerin çalışmaya devam edeceğini düşünen umutlu planlamacılar, gelecek görevleri planlamaya başladılar bile. Ama gene de onlar da uzay araçlarının onları yarı yolda bırakabileceğini biliyorlar. Zaten iki robotta da hasar var. 2006 yılında Spirit, tekerini sıkıştırdıktan sonra sadece arkaya doğru gidebilirken Opportunity de bir elektrik kablosunun kopması yüzünden robot kolunu kısıtlı bir şekilde kullanabiliyor. İkizlere planlanan program şu: Squyres’e göre ‘şanslı araç’ Opportunity şu anda bulunduğu Endeavor Krateri’nin (20 km çapında, 100 lerce metre derinliğinde) dipine inmeye çalışacak.  “5 yıllık yaşlı aracımızı şu ana kadar ilerlediği mesafe kadar daha yürütmek zorundayız. Dipe varmamız yaklaşık 2 yılımızı alacak. (Normal bir günde Opportunity 100 metre ilerleyebiliyor) Kraterde ne kadar derine inilirse Mars’ın tarihi hakkında o kadar çok şey öğrenilir” diyor Squyres. Active Image   Opportunity’nin tekerlek izleri Telif Hakkı: NASA Baş araştırmacı vekili Ray Arvidson bu konuya çok özen gösteriyor: “Endeavor çok ilgi çekici bir hedef. Çünkü, Endeavor Krateri, Opportunity’nin ulaşmış olduğu diğer kraterlerden farklı yapıda taş tiplerine sahip. Kayalar, milyarlarca yıl önce Mars’ın yüzeyinde asit göllerinin olduğunun kanıtı.” “Spirit bizim için yürütmesi zor bir araç. Bulunduğu yerde fazla rüzgar olmadığı için güneş panellerinin üstündeki toz kalkmıyor ve araç Güneş’ten çok fazla yararlanamıyor. Ayrıca Spirit’in arazisindeki taşlar ve gevşek kum, Spirit’i çok zorluyor. Tabi ki her şeyden önce Spirit’i arka arka sürmek zorundayız.” diyor Squyres. “Ama Spirit’in indiği arazinin ufak bir bölgesinde çok büyük bir jeolojik çeşitlilik var.”
Spirit, 250 metre mesafedeki ‘Von Braun’ adındaki düz bir kayaya doğru yavaş yavaş yol alıyor. Ama bu yolculuk bir kaç ay sürecek. Sonrasında ise 30 metre çapındaki volkanik bir kratere ulaşmaya çalışacak. (Bu tip bir yerde hidrotermal aktivite olabileceği düşünülüyor)  “Spirit, su yüklü bir volkanik patlamadan çıkan kayayı inceleyebilecek donanıma sahip. Bu tür arazilerde yaşam oluşmuş olabilir.” “Spirit’in kışı geçirdiği ‘Home Plate’ adındaki düzlük, erozyona uğramış bir yapı olduğundan orada bulunan jeolojik katmanları görebileceğiz. ‘Von Braun’ ve komşusu ‘Goddard’ yapılarının da aynı yapıda olduğuna inanıyoruz” Mars Araştırma Takımı, robotların sorunlara rağmen bütün bu hedeflere ulaşacağını düşünüyor. Kaynak: science.nasa.gov

Yorum yapın