| NASA’nın geliştirdiği WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer – Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kâşifi) aracı, cüce yıldızlar, büyük toz bulutları veya asteroit gibi ‘karanlık’ cisimleri bulmak için sürekli gökyüzünü tarıyor. Bunu da cisimlerin ısısından kaynaklanan ve çoğu teleskopun yakalamakta zorlandığı kızılötesi ışıkla yapıyor. Sanatçının gözünden WISE Uzay Aracı. |
| WISE’ın baş araştırmacısı California Üniversitesi’nden fizikçi Ned Wright şöyle diyor: “Aracımız her gün bizim daha önceden bulamadığımız asteroitleri keşfediyor. WISE gerçekten bu işte çok iyi.” Görünür ışıkta yapılan gözlemlere dayanarak tutulan geçmiş asteroit bilgileri, WISE’ın bulduğu asteroitler ile karşılaştırılınca oldukça yetersiz kalıyor. WISE’ın bulduğu çoğu asteroit, Jüpiter ile Mars arasındaki Asteroit Kuşağı’nda yer alıyor. Ama bunların bir kısmı dinozorların öldürdüğü düşünülen Dünya’ya çarpan asteroite benziyor. “WISE üç aydan beri yörüngede olmasına rağmen ‘potansiyel tehlikeli yakın cisim1‘ (Potentially hazardous near Earth object – NEO) sınıfına giren bir düzine asteroit keşfetti. Bunlardan birisi de önceden keşfedilip ama sonradan WISE tarafından tekrar keşfedilen bir asteroit. WISE bulduğu her ‘potansiyel tehlikeli yakın cisim’ sınıfındaki asteroiti 30 saatliğine izliyor ve gelecek haftalarda izleyeceği yolun bir taslağını çıkartıyor. Tüm bu bilgiler NASA tarafından finanse edilen Boston’daki Cüce Gezegenler Merkezi’ne (Minor Planet Center) gönderiliyor. Buradan da asteroitleri takip etmek isteyen araştırmacılara ve amatör gözlemcilere bilgiler ilan ediliyor. Dinozorları yok eden asteroitin 10 – 15 km çapında olduğu düşünülüyor. Böyle bir cismin yakın zamanlarda Dünya’ya çarpma ihtimali oldukça düşük gibi gözükse de insanlığın tehlikede olmadığı söylenemez. Daha ufak cisimler uzayda çok yaygın ve bunlar da zarar verebilirler. 1908 yılında Rusya, Tunguska’ya düşen onlarca metre çapındaki bir göktaşı, yüzlerce kilometrekarelik ormanlık arazinin yok olmasına neden olmuştu. Wright sözlerine şöyle devam ediyor: “Ufak bir cismin verebileceği hasarlar oldukça ciddi. Biz tüm gökyüzünü tarayarak ‘potansiyel tehlikeli yakın cisim’leri ve izleyeceği yolları ortaya çıkartmak zorundayız. Eğer gerçekten yakın ve tehlikeli bir cisim bulursak onlarla baş edebilecek zamanımızın olması lazım.” WISE’ın ilk keşfettiği Dünya’ya yakın asteroit kırmızı nokta ile gösterilmiş. Telif Hakkı: NASA/JPL-Caltech/UCLA Dünya üzerinde bir sürü teleskop araştırmaya devam ediyor. LINEAR (Lincoln Near Earth Asteroid Research – Lincoln Dünya’ya Yakın Asteroitlerin Araştırılması), the Catalina Sky Survey Catalina (Catalina Gökyüzü Araştırması), Spacewatch (Uzay Gözlemi), NEAT (Near Earth Asterid Tracking – Dünya’ya Yakın Asteroitlerin İzlenmesi), LONEOS (Lowell Observatory Near Earth Object Search – Lowell Gözlemevi Dünya’ya Yakın Cisimlerin Araştırılması) gibi programlar2 da bu işin içinde. Yıllardır birlikte çalışarak binlerce tehlikeli cisim buldular. WISE’ın bu işe katkısı gerçekten çok fazla. Wright, nisanla ekim sonu arasındaki zaman zarfında, WISE’ın çoğunluğu Asteroit Kuşağı’nda ve yüzlercesi de Dünya’nın etrafında olmak üzere yüz binden fazla asteroiti keşfedeceğini tahmin ediyor. Notlar: 1- Bir cismin ‘Potansiyel Tehlikeli Yakın Cisim’ ünvanını alabilmesi için Dünya’ya yaklaşık 7.5 milyon kilometre kadar yaklaşma ihtimalinin olması lazım. Bu kategoride bulunan cisimlerden birisi Dünya’ya yaklaşık 1.5 milyon kilometre kadar yaklaşacak. 2- Tüm programları görmek için tıklayın. İlgili Bağlantılar: NASA (NASA’nın WISE görevi sayfası) UCLA (California Üniversitesi’nin WISE görevi sayfası) WISE’ın İlk Görüntüsü (WISE Uzay Aracı hakkında bilgi) WISE Uzayın Derinliklerine Doğru (WISE Uzay Aracı hakkında bilgi) Dinozorları Öldüren Göktaşı (Dinozorları öldüren göktaşı hakkında bilgi) Kaynak: Science@NASA |